اقتصاد سبز، که بر استفاده از انرژی‌های پاک و کاهش آسیب به محیط زیست تمرکز دارد، در سال ۱۴۰۳ دستخوش تغییرات مهمی در ایران و جهان شد. از تصمیمات بحث‌برانگیز دونالد ترامپ در آمریکا گرفته تا برنامه‌های بلندپروازانه ایران برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، این سال پر از اتفاقات غیرمنتظره و فرصت‌های جدید بود. در این گزارش، نگاهی می‌اندازیم به مهم‌ترین تحولات اقتصاد سبز و چالش‌هایی که پیش روی این حوزه قرار دارد.
صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۵ با رشد قابل‌توجهی روبرو است. با افزایش تقاضا برای انرژی پاک، شرکت‌های پیشرو در این حوزه به نوآوری، سرمایه‌گذاری و گسترش ظرفیت تولید پرداخته‌اند. در این گزارش، ۱۰ شرکت برتر در صنعت انرژی های تجدیدپذیر را معرفی می‌کنیم و به بررسی نقش کلیدی آن‌ها در آینده انرژی جهان می‌پردازیم.
در سال‌های اخیر، دغدغه‌های زیست‌محیطی و نیاز روزافزون به منابع انرژی پاک و پایدار، توجه جهانیان را به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر معطوف کرده است. در این میان، هیدروژن سبز به عنوان یکی از گزینه‌های مهم برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی مطرح شده است. بسیاری از متخصصان و سازمان‌های بین‌المللی، هیدروژن سبز را راه‌حلی امیدوارکننده برای دستیابی به اهداف کاهش انتشار کربن و مقابله با تغییرات اقلیمی می‌دانند. اما آیا این فناوری می‌تواند در کوتاه‌مدت به یک راه‌حل عملی و اقتصادی تبدیل شود؟ یا هیدروژن سبز تنها یک ایده جذاب اما پرهزینه باقی خواهد ماند؟
در دنیای امروز، تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا به دو معضل بزرگ جهانی تبدیل شده‌اند که سلامت انسان‌ها و پایداری کره زمین را تهدید می‌کنند. سوخت‌های فسیلی، که سال‌ها به‌عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می‌شدند، یکی از مهم‌ترین عوامل گرمایش جهانی و آلودگی هوا هستند. اما با پیشرفت فناوری، انرژی های تجدیدپذیر به‌عنوان جایگزینی پایدار و کارآمد برای این منابع آلاینده مطرح شده‌اند.
گزارش‌های اخیر نشان می‌دهند که جهان می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ به‌طور کامل از انرژی‌های تجدیدپذیر بهره ببرد و وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی از بین ببرد. اما آیا این یک هدف واقع‌بینانه است؟ آیا فناوری‌های موجود امکان چنین تغییری را فراهم می‌کنند؟ و مهم‌تر از همه، آیا اقتصاد جهانی آماده این تحول بزرگ است؟
در دنیای امروز، بحران تغییرات اقلیمی به یکی از بزرگترین چالش‌های جهانی تبدیل شده است. کشورها به دنبال یافتن راه‌حل‌هایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و وابستگی به سوخت‌های فسیلی هستند. در این میان، انرژی های تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، آب و زیست‌توده به عنوان جایگزین‌های پایدار و دوستدار محیط‌زیست مطرح شده‌اند. بسیاری از کشورها در مسیر گذار به انرژی پاک سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند و سیاست‌های حمایتی موثری را در پیش گرفته‌اند.
گزارش جدید اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که این اتحادیه در مسیر کاهش آلودگی هوا و پلاستیک پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است، اما هنوز با چالش‌های بزرگی مانند افزایش آلودگی میکروپلاستیک‌ها و زباله‌های شهری روبرو است. در این گزارش، برخی مناطق اروپا به عنوان پاک‌ترین و برخی دیگر به عنوان آلوده‌ترین مناطق قاره معرفی شده‌اند. برای دستیابی به هدف «آلودگی صفر» تا سال ۲۰۳۰، اتحادیه اروپا باید اقدامات قاطع‌تری در زمینه‌های مختلف زیست‌محیطی انجام دهد.
منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) که به‌دلیل منابع عظیم نفت و گاز شناخته شده است، در حال تبدیل شدن به یکی از قطب‌های اصلی انرژی های تجدیدپذیر در جهان است. کشورهای این منطقه سرمایه‌گذاری‌های چشمگیری در حوزه انرژی‌های نوین انجام داده‌اند که شامل انرژی خورشیدی، بادی و هیدروژن سبز می‌شود. با این حال، موانعی مانند عدم قطعیت‌های ژئوپولیتیکی، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های عظیم و زمان‌بر بودن توسعه زیرساخت‌ها، بر سر راه گسترش انرژی‌های پاک در این منطقه وجود دارد.
سخنگوی دولت اعلام کرد برای ۴ سال آینده، ۳۰ هزار مگاوات برق پاک و خورشیدی وارد مدار خواهد شد؛ در این گزارش به جزئیات اقدامات و برنامه‌های دولت در این‌خصوص پرداخته‌ایم.
در سال‌های اخیر، چین به یک بازیگر کلیدی در عرصه انرژی‌های پاک تبدیل شده است. این کشور با سرمایه‌گذاری‌های عظیم در فناوری‌های تجدیدپذیر، به سرعت در حال تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در این حوزه است. گزارش‌ها حاکی از آن است که سهم انرژی‌های پاک در اقتصاد چین به طور چشمگیری افزایش یافته است.
قرارداد تاریخی عربستان با شرکت BYD، گامی اساسی در توسعه زیرساخت‌های انرژی پاک این کشور است. این پروژه، که بزرگترین سیستم ذخیره‌سازی باتری در مقیاس شبکه جهان را شامل می‌شود، ظرفیتی معادل ۱۲.۵ گیگاوات ساعت خواهد داشت و نقش کلیدی در رسیدن به اهداف طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ایفا خواهد کرد.
با توجه به افزایش نگرانی‌های جهانی در مورد مصرف بالای سوخت‌های فسیلی و آلودگی محیط زیست، دانشمندان در تلاشند تا این انرژی هدررفته را بازیابی و به برق تبدیل کنند. در همین راستا، دانشمندان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا یک ژنراتور ترموالکتریک فشرده ساخته‌اند که می‌تواند گرمای خروجی از اگزوز خودرو، هلیکوپتر و پهپاد را به برق تبدیل کند. فناوری جدید آمریکا می‌تواند تأثیر چشمگیری بر افزایش بهره‌وری انرژی در وسایل نقلیه داشته باشد.
در حالی که جهان با چالش جدی تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می‌کند، دو راهکار اصلی برای مقابله با این بحران مطرح شده است: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های جذب کربن. اما کدام یک از این راهکارها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر و از نظر زیست‌محیطی موثرتر است؟
محققان دانشگاه کمبریج موفق به توسعه راکتور خورشیدی جدیدی شده‌اند که می‌تواند دی اکسید کربن موجود در هوا را جذب کرده و آن را تنها با استفاده از نور خورشید به سوخت پایدار تبدیل کند. این فناوری نوین نه‌تنها می‌تواند به کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک کند، بلکه امکان تولید سوخت تجدیدپذیر را نیز فراهم می‌کند.
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط زیست، یکی از بزرگترین چالش‌های جهان مدرن است که بخش حملونقل به‌صورت قابل توجهی در آن نقش دارد. در اروپا، کشورهایی مانند سوئد، فنلاند و هلند در حمل و نقل سبز پیشرو هستند و از سوخت‌های تجدیدپذیر در حملونقل بهره می‌برند.
در دنیای امروز که چالش‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی نگرانی‌های جدی ایجاد کرده، محققان به دنبال راهکارهای نوینی برای تولید انرژی پاک و مواد شیمیایی پایدار هستند.
چین با قدم‌های سریع و محکم در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، در سال 2024 توانسته است رکوردهای جدیدی در تولید انرژی بادی و خورشیدی به ثبت برساند. این کشور با نصب و راه‌اندازی تعداد زیادی از نیروگاه‌های بادی و خورشیدی، نه‌تنها به هدف‌های بلندمدت خود نزدیک شده بلکه در مسیر تبدیل شدن به یک قدرت جهانی در انرژی‌های پاک قرار دارد.
با افزایش نگرانی‌ها درباره تغییرات اقلیمی و ضرورت استفاده از انرژی‌های پاک، بریتانیا در حال حرکت به سمت تحول اساسی در صنعت انرژی است. این تغییر نه‌تنها برای محیط‌زیست بلکه برای اقتصاد کشور نیز سودمند خواهد بود.
هیوندای با همکاری TVS Motor از ریکشای برقی خود در هند رونمایی کرد تا همگام با سیاست‌های این کشور برای توسعه حملونقل پاک و ارزان‌قیمت عمل کند. این ریکشاها با ویژگی‌هایی چون مصرف انرژی پاک، ایمنی بالا و طراحی مناسب برای بافت شهری شلوغ معرفی شده‌اند که می‌توانند الگویی مناسب برای بهبود حملونقل کلان‌شهرهای ایران باشند.
با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش تقاضا برای منابع انرژی تجدیدپذیر، کشورها به‌ویژه چین در حال سرمایه‌گذاری گسترده در فناوری‌های نوین هستند. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اخیر در این زمینه، نصب و راه‌اندازی بزرگترین توربین بادی شناور جهان با توان 20 مگاوات است.
