با وجود رشد چشمگیر تعداد فارغالتحصیلان در عراق در سالهای اخیر، بسیاری از آنان نتواستهاند وارد بازار کار شوند یا شغلی متناسب با تخصصهای خود پیدا کنند. این موضوع ناشی از شکاف میان مهارتهای آموختهشده و نیازهای واقعی بازار است.
مدیر کل دفتر همکاریهای بینالملل گمرک ایران با اشاره به اجرای یک موافقتنامه بر زمین مانده که در دولت یازدهم میان ایران و عراق امضا شد، گفت: طبق تفاهمنامه امضاشده میان دو کشور قرار است تردد کامیونها و خودروهای سواری بین دو کشور در قالب کارنه دو پاساژ (بدون انجام تشریفات گمرکی) انجام شود.
نرخ مشارکت زنان در نیروی کار عراق در سال 2024 بهطور میانگین 11 درصد گزارش شده است که بهطور قابل توجهی پایینتر از میانگین جهانی است. بر اساس دادههای بانک جهانی، تنها 10 درصد از زنان عراقی در حوزه های اقتصادی فعال هستند که خود نشاندهنده استفاده ناکامل از منابع انسانی موجود در این کشور است.
نرخ بیکاری در عراق طی سالهای اخیر همواره دو رقمی بوده است. طبق آمارهای بینالمللی، بیکاری جوانان یکی از معضلات جدی کشور است و در برخی مناطق نرخ آن به بیش از ۳۰ درصد میرسد. این مسئله بهویژه در میان فارغالتحصیلان دانشگاهی بارزتر است، زیرا فرصتهای شغلی متناسب با سطح تحصیلات آنها محدود است. بیکاری طولانیمدت نهتنها باعث مشکلات اقتصادی برای خانوادهها میشود، بلکه پیامدهای اجتماعی و امنیتی نیز دارد.
رشد اقتصادی در عراق عمدتا نفتمحور باقی مانده و بخش خصوصی سهم اندکی در اشتغال دارد. دادههای اخیر صندوق بینالمللی پول (گزارش شماره 129 عراق که در سال 2024 منتشر شد) و بانک جهانی نشان میدهند که نرخ بیکاری، بهویژه در میان جوانان و زنان، در سالهای ۲۰۲۴ و آغاز ۲۰۲۵ نه تنها بهبود نیافته، بلکه با گسترش مشاغل غیررسمی و تضعیف نهادهای بازار کار، روندی نگرانکننده داشته است.
ثبت شرکتها در عراق بر اساس قانون شرکتها شماره 21 سال 1997 انجام میشود که چندین بار مورد اصلاح قرار گرفته است. این قانون شرکتهای تجاری مختلفی را در بر میگیرد؛ شرکت با مسئولیت محدود (LLC)، شرکت سهامی خاص (JSC)، شرکت تضامنی و شرکتهای مختلط. همچنین بر اساس قانون شماره 5 سال 1989، شرکتهای خارجی مجاز به ثبت شعبه یا دفتر نمایندگی در عراق هستند.
دولت عراق از آغاز اقدامات عملیاتی برای ایجاد سامانه پدافند هوایی جدید خبر داده است که این امر در چارچوب تلاشها برای تقویت توانمندیهای این کشور جهت مقابله با هرگونه نقض احتمالی حریم هوایی آن و حفاظت از اراضیاش در مقابل تهدیدهای خارجی صورت میگیرد.
استارتاپ بَلی یک سوپر اپ توسعهیافته توسط تیمی از جوانان عراقی با پشتوانه Rocket Internet است که خدمات متنوعی مانند حملونقل، تحویل غذا و پرداختها را پوشش میدهد. میسواگ، نخستین پلتفرم کامل فروشگاهی در عراق با خدمات تحویل به تمامی شهرهاست.
عراق، کشوری که سالها درگیر جنگ و مشکلات اقتصادی بوده، اکنون با یک بحران زیستمحیطی جدی روبهروست. جدیدترین آمارها نشان میدهد که این کشور در دو سال گذشته بیش از یک میلیون درخت خود را از دست داده است. این فاجعه که ترکیبی از خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی و قطع بیرویه درختان است، نه تنها به تشدید بیابانزایی منجر شده، بلکه زنگ خطر را برای سلامت شهروندان و آینده این کشور به صدا درآورده است.
شرکتهای آمریکایی مانند اکسون موبیل و جنرال الکتریک در حوزه انرژی و برق سرمایهگذاریهای بزرگی در عراق انجام دادهاند. اکسون موبیل در توسعه میادین نفتی جنوب عراق نقش داشته و جنرال الکتریک در ساخت و نوسازی نیروگاههای برق مشارکت کرده است.
زیرساختهای عراق ترکیبی از ظرفیتهای عظیم بهجامانده از گذشته و مشکلاتی است که در نتیجه جنگها، تحریمها و ناپایداری سیاسی بهوجود آمدهاند. در بسیاری از بخشها، زیرساختها نیازمند بازسازی و توسعه اساسی هستند.
عراق بهعنوان کشوری غنی از منابع انرژی، بخش بزرگی از اقتصاد خود را بر پایه نفت و گاز بنا کرده است. صادرات نفتی ستون اصلی درآمدهای ارزی دولت به شمار میرود، در حالی که برای بسیاری از کالاهای مصرفی، صنعتی و کشاورزی همچنان وابستگی زیادی به واردات وجود دارد. بررسی ساختار واردات و صادرات عراق نشان میدهد که این کشور در مسیر تنوعبخشی به اقتصاد قرار دارد اما همچنان نفت مهمترین عامل تعیینکننده در روابط تجاری خارجی آن است.
عراق کشوری نیمهخشک با بارندگی محدود است. میانگین بارش سالانه در بسیاری از مناطق کمتر از ۲۵۰ میلیمتر بوده و بیشتر کشاورزی متکی به رودخانههای دجله و فرات و سیستمهای آبیاری سنتی و مدرن است. اگرچه منابع آبی گستردهای وجود دارد، اما چالشهای متعددی مانند کاهش آورده رودخانهها بهدلیل سدسازی در کشورهای همسایه، خشکسالیهای متوالی، و شوری خاک، ظرفیت تولید را محدود کرده است.
رئیسحمهور مصر با نخستوزیر عراق درباره تلاشهای قاهره برای پیشبرد پرونده هستهای ایران و از سرگیری روند مذاکرات که به توافق بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی منجر شد، رایزنی کرد.
شرکت بازاریابی نفت دولتی عراق (سومو) در حال مذاکره با شرکت «اکسون موبیل» برای مکانهای بالقوه ذخیرهسازی نفت خام نزدیک به بازارهای تقاضا در آسیا، آمریکا و اروپا است.
