تعیین نرخ خرید تضمینی گندم از کشاورزان توسط دولت به دغدغه هر ساله کشاورزان تبدیل شده است. قیمت‌گذاری دستوری این محصول استراتژیک حالا بیش از هر زمانی اعتراض گندم‌کاران را در پی داشته است. در حالی که تولیدکنندگان نرخ بین 20 هزار تا 23 هزار تومان را برای هر کیلو محصول خود عادلانه می‌دانند، دولت این نرخ را 15 هزار تومان تعیین کرد. موضوعی که علاوه بر بالابردن جذابیت قاچاق محصول، ممکن است ایران را به واردکننده گندم تبدیل کند. آیا با ادامه چنین روندی امنیت غذایی شهروندان به خطر می‌افتد؟
ایران با حدود 85 میلیون نفر جمعیت و 10 میلیون مهاجر نیاز اساسی به برقراری امنیت غذایی در کشور دارد؛ بر همین اساس وزارت جهاد کشاورزی از سه سال پیش طرحی را به عنوان «جهش تولید در اراضی دیم‌زارها» به اجرا گذاشت. اما این روش تامین امنیت غذایی ایران را تضمین می‌کند؟
فریبرز عباسی، سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، اعلام کرد که تاکنون گزارش‌هایی از قاچاق خاک کشاورزی به‌دست ما رسیده، اما مستنداتی ارائه نشده است. نکته اصلی این است که قاچاق خاک معدنی وجود دارد که متولی آن جهاد کشاورزی نیست.
به گفته متخصصان تغذیه هر فرد روزانه به حدود 180 گرم گوشت نیاز دارد. بنایراین یک خانوار چهار نفره باید در ماه حدود 21.6 کیلوگرم گوشت مصرف کند. بنابراین سرپرست این خانوار، باید نیمی از حقوق خود را فقط صرف خرید گوشت کند.
پیش‌بینی می‌شود خاورمیانه با رشدی بالغ بر ۱۴.۶ درصد بیشترین رشد صادرات را ثبت کند. بعد از آن به نوبت، کشورهای آفریقا، آمریکای شمالی، آسیا، اروپا و آمریکای جنوبی به ترتیب با رشد ۳.۴، ۲.۹، ۱.۸ و ۱.۶ درصد جای می‌گیرند.
بر اساس گزارشی که در سال ۹۵ انجام شد، ۸۲ درصد خانوارها در بیش از ۷ گروه (ناامنی تغذیه‌ای متوسط) و ۴۵ درصد خانوارها در بیش از ۱۰ گروه (ناامنی تغذیه‌ای شدید) از ۱۴ گروه غذایی، دچار کم‌مصرفی هستند.
بر اساس گزارش بانک جهانی، جمعیت دارای فقر مطلق در ایران در سال ۱۳۹۲، نسبت جمعیت دارای فقر مطلق به کل جمعیت ایران ۲/. درصد بود. در سال ۱۳۹۸ اما این نسبت به ۶/. درصد رسید.
گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد تورم سالانه مرداد ماه در گروه خوراکی‌ها افزایش داشته است. این در حالی است که بارها کارشناسان تغذیه نسبت به کاهش سرانه مصرف کالاهای اساسی در ایران و به خطر افتادن امنیت غذایی ایرانیان هشدار داده‌اند.
سرانه مصرف گوشت ایرانیان در سال ۱۴۰۰ به کمتر از نصف میزان سال ۱۳۹۰ رسید. همچنین در سال گذشته مصرف برنج به ۰/۸ میزان مصرف در سال ۹۰ رسید. این در حالی است که تورم خوراکی‌ها در سال‌های گذشته به مراتب کمتر از سال جاری بود و متخصصان نیز درباره امنیت غذایی ایران هشدار داده بودند.
ونزوئلا یک میلیون هکتار زمین در اختیار ایران قرار داد. این در حالی است که این کشور بیش از ۳۳ میلیون هکتار اراضی قابل کشت با آب فراوان دارد. آیا این موضوع می‌تواند به منزله یک گام بزرگ برای کشت فراسرزمینی و تأمین امنیت غذایی کشور باشد؟
معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی گفت: اولویت فعالیت جهاد کشاورزی در کشور تامین امنیت غذایی است تا در این زمینه بیش از پیش نسبت به باقی کشورها مستقل باشیم.
بر اساس اعلام سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد، ایران از نظر شاخص امنیت غذایی در رتبه ۷۶ جهان قرار داد. طبق گزارش این سازمان ۱۱۹ کشور جهان امنیت غذایی کمتری نسبت به ایران دارند.
یک متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: سرانه مصرف گوشت قرمز در سال ۹۰، حدود ۱۴ تا ۱۵ کیلوگرم برای هر ایرانی بود. این میزان در سال ۱۴۰۰ به شش کیلوگرم رسیده است.
با ادامه جنگ روسیه و اوکراین، قیمت مواد غذایی در جهان افزایش پیدا کرده است. با توجه به واردات گسترده گندم روسیه توسط ایران، این نگرانی ایجاد شده که مبادا گندم و دیگر نهاده‌های دامی با کمبود مواجه شوند. آیا کمبود گندم در ایران جدی است؟
نمایندگان مجلس شورای اسلامی به وزارت جهاد کشاورزی اجازه دادند تا مشوق هایی را به منظور تامین امنیت غذایی و ارتقای ضریب خوداتکایی در تولید محصولات راهبردی کشاورزی در نظر بگیرد.
با آغاز جنگ روسیه و اوکراین و احتمال اجماع جهانی برای تحریم روسیه، حالا بسیاری از کارشناسان بروز بحران در صنایع و تهدید امنیت غذایی جهان را پیش‌بینی می‌کنند. اما تهدید امنیت غذایی به ایران هم می‌رسد؟
استاد گروه تحقیقات و تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور می‌گوید: «زمانی که هزینه اقلام غذایی افزایش زیادی داشته باشد، مردم در ابتدا سراغ مبارزه با گرسنگی می‌روند. واقعیت تلخ این است که افراد برای اجرای توصیه‌های تغذیه‌ای به کفی از درآمد و دسترسی اقتصادی نیاز دارند. بنابراین اگر این کف درآمد وجود نداشته باشد، توصیه ما دیگر فایده ندارد.»
