تالاب های فارس که اهمیت زیادی در تنوع زیستی داشتند، امروز وضعیت خوبی ندارند؛ بیشتر آنها از بین رفتهاند یا در معرض نابودی قرار دارند. محمد درویش، کنشگر محیط زیست، در گفتوگو با «تجارتنیوز» سدسازی و کشاورزی ناپایدار را از جمله مهمترین دلایل خشکی تالاب ها به شمار میآورد و میگوید ارزش اقتصادی هر هکتار تالاب، به 16 تا 100 برابر معادل آن در زمینهای کشاورزی میرسد.
در یکی از بزرگترین توافقهای اقتصادی و راهبردی جهان، آمریکا و عربستان سعودی قراردادهایی به ارزش ۶۰۰ میلیارد دلار امضا کردند. این همکاری تاریخی که در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ صورت گرفت، فصل نوینی از روابط اقتصادی، امنیتی، فناوری و فرهنگی میان دو کشور را رقم میزند. این توافقها نهتنها نماد تعمیق روابط دوجانبه هستند، بلکه تأثیرات گستردهای بر زنجیرههای تأمین جهانی، اشتغال در آمریکا و رشد اقتصادی در خاورمیانه خواهند داشت.
در بحبوحه تلاش جهانی برای دستیابی به منابع انرژی پایدار و ایمن در برابر بیثباتیهای ژئوپولیتیکی، آمریکا با گامی نوآورانه در عرصه فناوری صنعت هسته ای پیشتاز شده است. شرکت GLE با بهکارگیری فرایند پیشرفته SILEX، آزمایشهای حیاتی TRL-6 را برای غنیسازی اورانیوم به روش لیزری آغاز کرده است. این پیشرفت چشمگیر، نه تنها میتواند چشمانداز امنیت انرژی آمریکا را دگرگون سازد، بلکه افقهای جدیدی را برای متحدان این کشور در سراسر جهان بگشاید.
در دورانی که بحرانهای اقلیمی با سرعتی فزاینده جهان را تحت تاثیر قرار میدهند، تصمیم دولت ترامپ برای حذف پایگاه داده بلایای طبیعی NOAA، موجی از نگرانی را در میان دانشمندان و فعالان محیط زیست برانگیخته است. این اقدام، که به ظاهری تحت عنوان «تغییر اولویتها» صورت گرفته، نه تنها توانایی آمریکا در ارزیابی و مدیریت خسارات ناشی از بلایای طبیعی را تضعیف میکند، بلکه به عنوان نمادی از بیتوجهی به دادههای علمی در سیاستگذاریهای اقلیمی تلقی میشود.
اگرچه گذار به سوی انرژی های تجدیدپذیر عموماً به عنوان راهکاری بیچونوچرا برای دستیابی به توسعه پایدار و مقابله با بحرانهای محیطزیستی تلقی میشود، پژوهشی جدید از دانشگاه سوری با تمرکز بر تجربه چین، ابعاد پیچیدهتری از این تحول را آشکار میسازد. این مطالعه نشان میدهد که سیاستهای کنونی انرژی پاک در چین، علیرغم سرمایهگذاریهای کلان، هنوز نتوانستهاند به طور کامل به بهرهوری سبز منجر شوند و حتی در برخی مناطق، اثر منفی بر توسعه پایدار داشتهاند؛ هشداری مهم برای کشورهایی که در مسیر مشابهی گام برمیدارند.
در حالی که آمریکا با عزمی راسخ به سوی آیندهای مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر گام برمیدارد، گزارشهای اخیر پرده از مانعی غیرمنتظره برمیدارند: صفهای طولانی و طاقتفرسا برای اتصال پروژههای بادی، خورشیدی و ذخیرهسازی باتری به شبکه برق. این تأخیرهای چند ساله، نه تنها سرعت گذار به انرژی پاک را به شدت کند کرده، بلکه سرمایهگذاریهای عظیم در این بخش را نیز با چالش جدی مواجه ساخته است.
در عصری که گرمای زمین یک تهدید دائمی برای جوامع آسیبپذیر به شمار میرود، شهر احمدآباد هند به کانون مبارزه با این بحران فزاینده بدل گشته است. در این میان، یک پژوهش مبتکرانه با بهرهگیری از فناوری ساعت های هوشمند، تلاش دارد با درک عمیقتر تأثیرات گرما بر بدن انسان، راهکارهای عملی و نجاتدهندهای برای ساکنان مناطق گرمسیری پیدا کند؛ تلاشی که میتواند روزنهای امیدبخش در دل این چالش جهانی باشد.
شرکت امستیل (Emsteel)، شرکت مادر امارات استیل (Emirates Steel)، نخستین چارچوب تأمین مالی سبز را برای حمایت از ابتکارات زیستمحیطی در امارات متحده عربی و تقویت تعهد جهانی به توسعه پایدار و کاهش کربن معرفی کرده است.
در پی اعلام خبر انتخاب پاپ جدید، لئو چهاردهم، جهان چشم به واتیکان دوخته است تا ببیند آیا پاپ لئو چهاردهم، رهبر جدید کاتولیکهای جهان، میراث برجسته پاپ فرانسیس در زمینه محیط زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی را ادامه خواهد داد یا خیر.
پژوهشگران دانشگاه شیکاگو با بهکارگیری هوش مصنوعی، رویکردی نوین در کشف و توسعه الکترولیتهای جامد ارائه دادهاند؛ موادی که کلید افزایش چشمگیر برد، ایمنی و طول عمر باتریهای لیتیوم-یون نسل آینده به شمار میروند و میتوانند تحولی بنیادین در صنعت خودروهای برقی ایجاد کنند.
در جستجوی راهکارهای پایدار برای تأمین انرژی مورد نیاز بشر، فناوری همجوشی هسته ای به عنوان یک امید نوظهور مطرح شده است. این فرآیند که در قلب ستارگان رخ میدهد، پتانسیل تولید انرژی پاک و بیپایان را بدون انتشار گازهای گلخانهای دارد. در این میان، چین با پروژه جاهطلبانه راکتور BEST، گامی بلند در این مسیر برداشته و در رقابتی تنگاتنگ با آمریکا، برای دستیابی به این منبع انرژی حیاتی تلاش میکند.
در حالی که بسیاری از کشورهای جهان با سرعت فزایندهای به سوی برقیسازی ناوگان حملونقل خود پیش میروند، استرالیا با وجود پتانسیلهای فراوان، در این مسیر با چالشهای غیرمنتظرهای روبرو شده است. برخلاف انتظار، نه تنها فروش خودروهای برقی در این کشور رشد چشمگیری نداشته، بلکه با کاهش نیز مواجه شده است. این وضعیت پرسشهای مهمی را درباره دلایل این رکود در بازاری که به نظر میرسید برای شکوفایی آماده باشد، مطرح میکند.
در دل تلاشهای جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی، توسعه و بهکارگیری انرژیهای پاک نقشی محوری ایفا میکند. در این راستا، شرکت توتال انرژی با سرمایهگذاری عظیم ۱۶ میلیارد دلاری در یک پروژه هیدروژن سبز در شیلی، گامی بلند در جهت تولید سوختهای پاک و جایگزینی سوختهای فسیلی برداشته است. این پروژه که شامل مزارع بادی، واحدهای الکترولیز، کارخانه نمکزدایی و تولید آمونیاک است، میتواند شیلی را به یکی از قطبهای تولید و صادرات هیدروژن سبز در جهان تبدیل کند و نشاندهنده عزم شرکتهای بزرگ انرژی برای حرکت به سوی آیندهای پایدارتر است.
در جستجوی راهحلهای نوین برای مقابله با بحران انرژی و تغییرات اقلیمی، فناوریهای خورشیدی در آستانه تحولی شگفتانگیز قرار دارند. امروزه محققان و شرکتهای پیشرو در سراسر جهان در حال توسعه نسل جدیدی از پنل های خورشیدی هستند که میتوانند محدودیتهای فناوریهای فعلی را پشت سر بگذارند.
مرکز پژوهشهای مجلس، اخیرا در گزارشی در مورد آلودگی هوا اعلام کرد که در سال 1402، شهر زابل، بالاترین و شهرهای شاهرود و سنندج، پایینترین تعداد مرگهای منتسب با مواجهه طولانیمدت با غلظت ذرات معلق ریز را بهازای هر 100 هزار نفر جمعیت داشتند.
در عصری که تغییرات اقلیمی به دغدغهای فراگیر تبدیل شده، صنعت هوانوردی به عنوان یکی از عوامل مؤثر در این بحران، زیر ذرهبین قرار گرفته است. با وجود نقش حیاتی این صنعت در حملونقل جهانی، نگرانیها درباره سهم آن در انتشار گازهای گلخانهای رو به افزایش است. گروهی از متخصصان هوانوردی با ابراز نگرانی عمیق نسبت به عملکرد کنونی این صنعت در کاهش آلایندگی، خواستار تحولی اساسی و رویکردی مسئولانهتر برای حفظ آیندهای پایدار شدهاند.
آفریقای جنوبی به عنوان یکی از وابستهترین اقتصادهای جهان به زغالسنگ، در آستانه تحولی تاریخی قرار دارد. با وجودی که امروزه بیش از ۷۴ درصد برق این کشور از این منبع آلاینده تأمین میشود، برنامههای بلندپروازانهای برای گذار به انرژیهای تجدیدپذیر در حال اجراست. این تحول که با حمایت مالی بینالمللی ۱۱.۸ میلیارد دلاری همراه شده، نه تنها یک ضرورت محیطزیستی، بلکه فرصتی برای نوسازی اقتصادی و ایجاد مشاغل پایدار محسوب میشود. اما این مسیر پرچالش، با موانع ساختاری، اجتماعی و اقتصادی متعددی روبرو است.
در عصر حاضر، ماهوارهها به بخش جداییناپذیر از زیرساختهای جهانی تبدیل شدهاند و خدمات حیاتی از ارتباطات تا نظارت بر محیط زیست را ارائه میدهند. اما با رشد بیسابقه تعداد ماهوارهها در مدار زمین، یک چالش پنهان در حال ظهور است: تأثیرات زیستمحیطی ناشی از بازگشت و سوختن این سازههای فلزی در جو زمین. تحقیقات جدید نشان میدهد که ذرات فلزی آزادشده از ماهوارههای در حال تخریب میتوانند آبوهوا را تغییر دهند، لایه ازن را تهدید کنند و بحرانهای اقلیمی جدیدی ایجاد نمایند.
در عصری که پایداری و کاهش تبعات محیطزیستی به اولویتهای جهانی تبدیل شدهاند، صنعت نفت نیز در حال پوستاندازی است. شرکت اکسیدنتال پترولیوم (Oxy) با بهکارگیری هوش مصنوعی و فناوری جذب مستقیم کربن، رویکردی نوآورانه در استخراج نفت و کاهش ردپای کربنی خود اتخاذ کرده است. این تلاشها میتواند نمایانگر مسیری متحولکننده برای آینده صنعت نفت باشد، صنعتی که اکنون بیش از هر زمان دیگری نیازمند همگامی با الزامات محیطزیستی است.
مسئولان محلی و رسانهها در روزهای اخیر، در مورد خشکسالی و کم آبی سیستان و بلوچستان هشدار دادهاند و بهویژه وعدههایی برای تامین پایدار آب شرب در منطقه سیستان مطرح کردهاند. علیرضا سرورینژاد، پژوهشگر آب و خاک، به «تجارتنیوز» میگوید اقدام ریشهای در این زمینه انجام نشده است و راهحلها موقت بودهاند؛ در عین حال، مساله اصلی سیستان نه آب شرب که «معیشت» و «طوفانهای گرد و خاک» است.